ΤΟ ΝΗΣΙ με λίγα λόγια

Η Φολέγανδρος είναι ένα ηλιόλουστο καλωσόρισμα. Ανάμεσα στο καλωσόρισμα του ερχομού και στην «καλή αντάμωση» του αποχαιρετισμού σμίγουν οι άνθρωποι που χρόνια τώρα έρχονται και ξανάρχονται και έχουν αποκτήσει δεσμούς με τον τόπο και τους κατοίκους του.

Η Φολέγανδρος είναι το νησί του μέτρου. Η ήπια τουριστική ανάπτυξη των δύο τελευταίων δεκαετιών επέτρεψε στο νησί να διατηρήσει στο ακέραιο το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία του. Παράλληλα όμως αναπτύχθηκαν σύγχρονες υποδομές και οργανωμένες τουριστικές υπηρεσίες.

Οι Φολεγανδρίτες συνεχίζουν να φροντίζουν τον τόπο τους και να απολαμβάνουν τη ζωή με τον δικό τους τρόπο που μοιράζονται με τους ολοένα και περισσότερους φίλους του νησιού.

Μετά την άφιξη στο λιμάνι του Καραβοστάση η Φολέγανδρος θα αρχίσει να ξεδιπλώνει τις ομορφιές της σιγά-σιγά. Δεν έχετε παρά να περιπλανηθείτε στα πλακόστρωτα της Χώρας και στα στενά του Κάστρου, να ανεβείτε στο βράχο της Παναγίας με την πανοραμική θέα στο Αιγαίο, να κολυμπήσετε στις ερημικές ή στις πολυσύχναστες παραλίες της, να εξερευνήσετε τη φύση μέσα από τα μονοπάτια που διατρέχουν κάθε γωνιά του νησιού. Αξίζει να γευτείτε το σπιτικό, παραδοσιακό φαγητό στη Χώρα, στον Καραβοστάση, στην Αγκάλη ή στην Άνω Μεριά, και να διασκεδάσετε τις νύχτες με ρακόμελα στις πλατείες της Χώρας.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ της Φολεγάνδρου

Σύμφωνα με την μυθολογία το νησί πήρε το όνομα της από τον γιο του Μίνωα Φολέγανδρο. Μία άλλη εκδοχή θέλει το όνομα του νησιού να προέρχεται από την φοινικική λέξη “phelekgundari” που σημαίνει «πετρώδης γη», παραπέμποντας στην μορφολογία του νησιού. Κατά την παράδοση από το νησί πέρασαν κατά περιόδους Λέλεγες, Κρήτες, Κάρες και Φοίνικες.

Το νησί πρωτοκατοικήθηκε γύρω στα μέσα της 3ης π.Χ. χιλιετίας, ενώ τα ευρήματα καθώς και η προέλευση του ονόματος του νησιού μαρτυρούν τις μινωικές επιδράσεις στο νησί κατά την 2η π.Χ. χιλιετία. Οι πρώτοι κάτοικοι που εγκαταστάθηκαν στο νησί από την ηπειρωτική Ελλάδα ήταν Δωριείς. Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα Η Φολέγανδρος συμμετείχε στην Αθηναϊκή Συμμαχία.

Η αρχαία ακρόπολη του νησιού βρισκόταν στη θέση Παλαιόκαστρο, πάνω από το ναό της Παναγίας, όπου υπάρχουν ακόμα σκόρπια θραύσματα αγγείων και χαλάσματα κτισμάτων. Λίγο πιο κάτω, στο νεκροταφείο της Χώρας, σώζεται και ένα τμήμα τείχους από τον 4ο π.Χ. αιώνα. Στην ίδια περίοδο χρονολογούνται τα χαραγμένα ονόματα εφήβων στα τοιχώματα της Χρυσοσπηλιάς που βρίσκεται στην βόρεια πλευρά του νησιού.

Στη συνέχεια το νησί περνάει διαδοχικά στην κυριαρχία των Μακεδόνων (3ο π.Χ. αιώνα), των Πτολεμαίων (1ο π.Χ. αιώνα) και τέλος των Ρωμαίων. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους δεν υπάρχουν αναφορές ή ευρήματα για την ιστορία του νησιού. Με την έναρξη της Φραγκοκρατίας (12ος αιώνας) το νησί μαζί με τις υπόλοιπες Κυκλάδες περνάει στα χέρια των Ενετών (13ος – 16ος αιώνας) και υπάγεται στο δουκάτο της Νάξου με ιδρυτή τον Ενετό άρχοντα Μάρκο Σανούδο. Αυτή την περίοδο χτίζεται και το περίφημο Κάστρο για να αποκρούει τις πειρατικές επιδρομές εκείνης της περιόδου.

Το 1617 και μέχρι την απελευθέρωση το 1928, το νησί περνάει στην κατοχή των Τούρκων. Με την ενσωμάτωση του νησιού στο Ελληνικό κράτος πολλοί Φολεγανδρίτες αποδημούν προς Αίγυπτο, Κωνσταντινούπολη και Αθήνα, αρκετοί διακρίνονται στις τέχνες και τα γράμματα, αποκτούν περιουσία και στέλνουν χρήματα και αγαθά στις οικογένειές τους στο νησί. Αυτή την περίοδο αρχίζει και η κατοίκηση έξω το Κάστρο και αρχίζει να διαμορφώνεται ο σύγχρονος οικισμός της Χώρας.

Κατά την διάρκεια των δικτατοριών που γνώρισε η Ελλάδα, η Φολέγανδρος γίνεται τόπος εξορίας. Τις τελευταίες δεκαετίες το νησί γνωρίζει την ανάπτυξη κυρίως μέσω του τουρισμού, διατηρώντας παράλληλα την παραδοσιακή φυσιογνωμία του νησιού.

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ του νησιού

Η Φολέγανδρος ανήκει στις νοτιοδυτικές Κυκλάδες. Έχει μέγιστο ύψος 415 μέτρα, έκταση 32 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αριθμεί γύρω στους 650 κατοίκους. Η ακτογραμμή της είναι 42 χλμ. Βρίσκεται μεταξύ Μήλου (15 ν.μ.) και Σαντορίνης (22 ν.μ.) και απέχει από τον Πειραιά 104 ναυτικά μίλια.

Το νησί είναι βραχώδες και άγονο με ψηλότερο σημείο στα 415 μ. την κορυφή του Αγίου Ελευθερίου.

Ο χειμώνας είναι γενικά ήπιος με λίγες βροχές, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούλιο – Αύγουστο) τα μελτέμια (βοριάδες) είναι αυτά που κυριαρχούν συνήθως στο νησί, διατηρώντας παράλληλα σε δροσερά επίπεδα την θερμοκρασία.

Ο ΧΑΡΤΗΣ της Φολεγάνδρου